Grupa 5-latków "Tygryski"

Nasze zmysły

Projekt edukacyjny z zakresu integracji sensorycznej

Opracowała:

mgr Agnieszka Polniak

na podstawie projektu „Brudne Rączki Przedszkolaczka”

autorstwa mgr Ewy Mencel

SPIS TREŚCI

Wstęp …………………………………………………………….. 3

1. Założenia programowe ……………………………………… 4

2. Cel ogólny projektu …………………………………………. 5

3. Cele szczegółowe projektu …………..……………………..... 5

4. Metody pracy ………………………………………………… 5

5. Formy aktywności …………………………………………..... 5

6. Środki dydaktyczne ………………………………………...... 6

7. Ewaluacja ……………………………………………….......... 6

Bibliografia………………………………………………………… 7

WSTĘP

Projekt edukacyjny „Nasze zmysły” ma na celu zapewnić prawidłowy rozwój integracji sensorycznej u dzieci w wieku przedszkolnym. Grupę docelową programu stanowią dzieci w wieku pięciu lat. Integracja sensoryczna, a więc podając za autorem tego terminu Anną Jean Ayres "możliwość rejestrowania informacji ze świata zewnętrznego (...), ich przetwarzanie (...) i wykorzystanie do celowego działania"¹ jest jednym z kluczowych elementów zapewniających prawidłowy rozwój dziecka. Błędy popełnione w tym zakresie poznawczym mogą prowadzić w dalszej przyszłości do problemów z nadmierną lub niedostateczną reaktywnością na bodźce sensoryczne. Konsekwencje tych zaburzeń bywają zazwyczaj dalekosiężne i wpływają nawet na kontakty społeczne w późniejszym wieku. Często występują one razem z ADHD, co dodatkowo utrudnia dziecku przyswajanie wiadomości w szkole.

Rozwój integracji sensorycznej nie jest procesem krótkotrwałym lecz zaczyna się już w trakcie rozwoju prenatalnego, przy czym okresem najistotniejszym jest wiek trzech
i czterech i pięciu lat². Mózg dziecka w tym czasie osiąga swoje maksimum pod względem przyswajania bodźców oraz prawidłowego ich organizowania, stąd też dzieci w tym wieku są bardzo aktywne i uwielbiają zabawy ruchowe połączone z poznawaniem przedmiotów poprzez dotyk. Dziecko dąży do poznania swoich możliwości motorycznych oraz sensorycznych i wbrew pozorom, każde zaniedbanie w tym kontekście jest bardzo trudne do naprawienia ze względu na czas, gdyż ludzki system organizacji sygnałów i bodźców zmysłowych jest w pełni dojrzały już około ósmego roku życia. Projekt edukacyjny „Nasze zmysły” jest więc w swoim charakterze programem dostarczającym szerokiego spektrum pozytywnych rezultatów, począwszy od wzmocnienia prawidłowej pracy mózgu oraz zmysłów po wspieranie dalszego przyswajania wiedzy oraz kontaktów rówieśniczych. Osiągnięcie tego jest możliwe tylko dzięki dobrze dobranym i gruntownie przemyślanym zadaniom, które nie mogą równocześnie zatracić koniecznego dla dziecka charakteru zabawy.

Rozwój prawidłowej integracji sensorycznej może zostać zapewniony dzięki dostarczeniu dziecku kontrolowanej ilości bodźców zmysłowych określonego rodzaju. Dzięki wykorzystaniu różnych faktur oraz materiałów dostępnych na co dzień, umożliwiamy dziecku głębsze poznawanie otaczającego go świata. Zabawy z farbkami, plasteliną, ryżem pozwalają przełamać w dziecku strach przed doznaniami sensomotorycznymi, a równocześnie rozwijają wyobraźnię i tworzą rzeczywistą alternatywę dla zagrażającego prawidłowemu rozwojowi kontaktowi z mediami cyfrowymi. Wreszcie, nasze przedszkolaki staną się małymi twórcami i nauczą się przy pomocy swoich rąk tworzyć kształty z masy (np. solnej) odnoszące się do znanych dzieciom przedmiotów z otoczenia. Wartość nadrzędną projektu jest więc prawidłowy rozwój dziecka we wszystkich aspektach jego życia zapewniany poprzez wspieranie określonych jego elementów.

1. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE

Projekt „Nasze zmysły” adresowany jest do dzieci pięcioletnich uczęszczających do grupy „Tygryski” Przedszkola nr 3 im. Papieża Jana Pawła II
w Staszowie. Realizacja projektu przewidziana jest rok szkolny 2020/2021 i przebiegać będzie pod opieką pani mgr Agnieszki Polniak. Zadania wynikające z projektu wykonywane będą w każdym miesiącu, począwszy od września, aż do maja, natomiast w czerwcu nastąpi ewaluacja weryfikująca stopień osiągnięcia założonych celów.

W projekcie uwzględniono wykorzystanie rozmaitych przedmiotów sprzyjających podejmowaniu działań wspomagających wspieranie integracji sensorycznej. Niewątpliwie znajdą tu zastosowanie farby, plastelina, produkty spożywcze, różnorodne faktury, materiały, substancje o różnych właściwościach dające możliwość zmysłowego obcowania ze światem zewnętrznym. Wszelkie działania ukierunkowane są na stworzenie dziecku możliwości wielozmysłowego zgłębiania wiedzy o jego otoczeniu. Dzieci będą miały możliwość smakowania, nasłuchiwania, wyczuwania rozmaitych zapachów, dotykania przedmiotów zarówno rękami, jaki i stopami. Ponadto, wkroczą w świat muzyki między innymi poprzez wydobywanie dźwięków nie tylko z instrumentów muzycznych, ale również z przedmiotów codziennego użytku. Bogactwo wielozmysłowych doświadczeń, z jakimi zetknie się młody przedszkolak będzie podstawą do wspierania prawidłowego rozwoju sfery poznawczej dziecka.

Zakłada się uatrakcyjnianie czasu poświęconego na wdrażanie projektu poprzez tworzenie przyjaznej dzieciom atmosfery zwłaszcza wskutek odpowiedniego połączenia podejmowanych przez dziecko aktywności z czasem przeznaczonym na odpoczynek.

1. CEL OGÓLNY PROJEKTU

Realizacja projektu przewiduje osiągnięcie następującego celu:

- wspomaganie rozwoju dziecka poprzez działania ukierunkowane na stymulację integracji sensorycznej.

1. CELE SZCZEGÓŁOWE PROJEKTU

Dziecko:

- rozwija mowę,

- rozwija umiejętności z zakresu motoryki dużej i małej,

- rozróżnia różne faktury i potrafi je nazwać,

- rozpoznaje przedmioty wyłącznie poprzez zmysł dotyku,

- przypisuje bodźce dźwiękowe do właściwego ich źródła,

- nie boi się kontaktu z różnymi materiałami oraz fakturami,

- naśladuje bodźce dźwiękowe wcześniej mu zaprezentowane,

- wydobywa dźwięki z przedmiotów codziennego użytku,

- formułuje swoje odczucia dotyczące odbioru bodźców,

- kontroluje swoją reakcję na bodźce zewnętrzne,

- współpracuje w grupie,

- okazuje swoje uczucia,

- wykonuje manualnie prace plastyczne wskazane przez nauczyciela.

1. METODY PRACY

Wyróżnia się następujące metody pracy zastosowane w realizacji programu:

- metoda słowna,

- metoda oglądowa,

- metoda aktywizująca,

- metoda działalności praktycznej.

1. FORMY AKTYWNOŚCI

W pracy z dziećmi wykorzystano formy aktywności odnoszące się do:

- pracy z całą grupą,

- indywidualnej działalności dziecka.

1. ŚRODKI DYDAKTYCZNE

W celu umożliwienia realizacji programu konieczne jest zastosowanie następujących środków dydaktycznych:

- materiały i narzędzia do prac plastycznych,

- odtwarzacz CD,

- płyty z podkładami muzycznymi,

- przedmioty codziennego użytku,

- instrumenty muzyczne,

- produkty spożywcze.

1. EWALUACJA

Przewidzianą formą ewaluacji projektu jest przygotowanie dla dzieci zabaw podsumowujących, ukierunkowanych na odbiór przez dziecko kilku bodźców przez różne zmysły. Uwzględnione zostaną w szczególności różne faktury materiałów oraz kształty przedmiotów. Ewaluacja pozwoli dokonać weryfikacji co do tego, w jakim stopniu cele projektu zostały osiągnięte, a także jakie emocje dzieci wiążą z opracowanym w trakcie projektu materiałem.

BIBLIOGRAFIA

• Ewa Mencel, Projekt Edukacyjny "Brudne Rączki Przedszkolaka", Przedszkole parafialne im. św. Feliksa z Cantalicio, www.przedszkoleparafialne.pl/pliki_do_pob/projekt_E.pdf.

• Violet Mass, Integracja sensoryczna a neuronauka – od narodzin do starości, Warszawa 2007.

• Anna Jean Ayres, Sensory Integration and the Child, Los Angeles 2005.

• Magdalena Okrzas, Katarzyna Zacharek, Integracja sensoryczna - dlaczego
  w przedszkolu, w: "Integracja Sensoryczna. Biuletyn Polskiego Stowarzyszenia Terapuetów Integracji Sensorycznej" rok 8, nr 4, grudzień 2008.

• Jackie Silberg, Poznawanie zmysłów przez zabawę, Warszawa 2007.